Choć zaćma i jaskra to dwie, pośrednio połączone ze sobą choroby oczu, ich specyficzne przyczyny, objawy i przebieg różnią się między sobą znacząco. Pacjenci, którzy wraz z postępującym wiekiem zauważają u siebie znaczne pogorszenie się wzroku niepodobne do tradycyjnych wad wzroku często mylą pojęcia zaćmy i jaskry. Poprawna diagnoza choroby jest jednak kluczowym elementem procesu leczenia, dlatego też ważne jest uświadamianie pacjentom różnic pomiędzy zaćmą a jaskrą. Czym tak naprawdę różnią się od siebie choroby i w jaki sposób są ze sobą połączone? Kiedy należy zgłosić się do lekarza z podejrzeniem zaćmy lub jaskry?

Czym jest zaćma?

Zaćma jest chorobą atakującą soczewkę oka – jeden z najważniejszych elementów układu wzrokowego. Choć specjaliści wyróżniają kilka podstawowych rodzajów zaćmy, między innymi zaćmę starczą i zaćmę wrodzoną, to ta pierwsza jest niewątpliwie najczęściej występującym wariantem choroby. Soczewka oka jest bardzo wrażliwym elementem, który z wiekiem traci swoją elastyczność. Starzeniu się soczewki może towarzyszyć charakterystyczne mętnienie będące głównym objawem zaćmy. Chorzy cierpiący na zaćmę przestają widzieć ostro, a kształty i krawędzie zaczynają się rozmywać. Zaćma jest chorobą postępującą – wykryta zbyt późno może doprowadzić do całkowitej ślepoty – podaje klinika  OneDayClinic.

Przyczyny i przebieg jaskry

Jaskra jest chorobą, którą bardzo często utożsamia się z zaćmą jako jedną z wielu przyczyn powstawania zaćmy i objawem, który często pojawia się w momencie, gdy soczewka oka staje się coraz słabsza. Z medycznego punktu widzenia jaskra to nic innego, jak zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe oka.

Podobnie jak zaćma, jaskra pojawia się często dopiero po 40 roku życia. Głównymi czynnikami powodującymi pojawienie się problemów z ciśnieniem oka są nadciśnienie tętnicze, problemy z układem krążeniowo-oddechowym, migrenowe bóle głowy, duże wady wzroku (także te, na które chory cierpi od dzieciństwa), wszelkie urazy gałki ocznej, oraz stosowane przez chorego kortykosterydy i leki parasympatykolityczne. Podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe jest dość łatwe do zlokalizowania, choć objawy jaskry różnią się nieznacznie w zależności od rodzaju choroby.

Jaskra ostra to przede wszystkim silne bóle oczu i głowy, pojawienie się kolorowych obręczy wokół źródeł światła, nudności, czy wymioty. Objawy jaskry ostrej są bardzo intensywne i mogą kojarzyć się z napadami migrenowych bólów głowy. Jaskra podostra ma znacznie łagodniejszy przebieg, a jej objawy mogą pojawiać się i znikać znacznie łagodniej niż w poprzednim przypadku. Podobnie jak w przypadku zaćmy, jaskra jest chorobą postępującą – nieleczona może prowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku.

Zaćma, czy jaskra – leczenie

Zagłębiając się w definicję i przebieg obydwu chorób nie trudno zauważyć, że choroby te znacząco różnią się od siebie. Z tego też powodu ich leczenie będzie przebiegało zupełnie inaczej. Usunięcie zaćmy następuje dziś wyłącznie poprzez zabieg usunięcia starej, zmętniałej soczewki oka i wstawienie w jej miejscu nowej, sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej.

Jej zadaniem będzie naśladowanie naturalnych funkcji wzroku, a konkretny rodzaj soczewki może umożliwiać to w mniejszym lub większym stopniu powodując, że często po zabiegu wymagana jest również asysta ze strony okularów korekcyjnych. Leczenie jaskry rozpoczyna się natomiast od farmakologicznej próby obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego za pomocą specjalnie dopasowanych kropel do oczu. Zdarza się jednak, że choroba jest już zbyt zaawansowana i leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Do leczenia jaskry stosuje się wówczas operację laserową, w trakcie której chirurg jest w stanie zmniejszyć ciśnienie obecnych w oku cieczy i znacząco ułatwić pracę oka, zmniejszając tym samym powstające z powodu wysokiego ciśnienia uszkodzenia nerwu wzrokowego.

Leczenie jaskry, zarówno metodą farmakologiczną, jak i laserową, nie jest sposobem na całkowite wyeliminowanie choroby. Warto jednak pamiętać, że przy odpowiedniej dbałości o stan oczu i stosownie dobranemu programowi leczenia, jaska staje się chorobą, nad którą można panować. Pojawienie się jaskry i zaćmy jednocześnie oznacza, że ta pierwsza będzie musiała zostać wyregulowana zanim lekarze przystąpią do zabiegu wymiany soczewki wewnątrzgałkowej na nową.

Fotografia: domena publiczna.